W momencie urodzenia człowiek jest w porównaniu z innymi istotami najbardziej niesamodzielny i uzależniony od pomocy otoczenia. Jednak już od pierwszych dni życia zaczyna swą konsekwentną drogę ku niezależności i pełnej autonomii. Samodzielność jest potrzebą rozwojową każdego dziecka. Poprzez podejmowanie prób i gromadzenie doświadczeń stopniowo opanowuje niezbędne w życiu umiejętności, rozwija możliwości, poznaje własną odrębność i kształtuje tożsamość.

Samodzielność jest cechą, która rozwija się etapami i przechodzi od niższych do wyższych form. Pierwsze jej oznaki pojawiają się u dziecka około pierwszego roku życia, kiedy próbuje ono pokonać trudności przy chodzeniu, spożywaniu posiłków, myciu itp. Wraz z wiekiem rozszerza się zakres działań samodzielnych, w których dziecko nie tylko nie żąda pomocy, ale i wyraża protest oraz bunt w przypadku, gdy chce się udzielić mu jej wbrew jego woli. 

Nadmiernie troskliwi dorośli pragną uchronić dzieci przed wszelkimi trudnymi sytuacjami i negatywnymi emocjami. Stąd bierze się skłonność do wyręczania przedszkolaków. Najpierw dotyczy to czynności samoobługowych, a później podobna sytuacja ma miejsce w przypadku samodzielnego poszukiwania rozwiązania własnych problemów. 

Drogi rodzicu pamiętaj że rozwijając samodzielność  dziecka wzmacniamy i wspieramy:

• pewność siebie
• poczucie bezpieczeństwa
• podstawowe potrzeby: działania, samodzielności, osiągnięć
• gromadzenie doświadczeń
• otwartość na nowe wyzwania
• motywację do pokonania trudności

Przydatne informacje dla rodziców dziecka w poszczególnych okresach rozwoju

Rodzicu 3-latka w kwestii samoobsługi najważniejszym zadaniem dla ciebie i dziecka teraz jest:

• pożeganie ze smoczkiem
• odpieluchowanie
• nauka posługiwania się sztućcami
• nauka zakładania samodzielnie ubrań, przede wszystkim butów
• nauka czynnosci higienicznych: mycia rąk, zębów, spuszczania wody po skorzystaniu z toalety

Rodzicu 4-latka w kwestii samoobsługi najważniejszym zadaniem dla ciebie i dziecka jest:

• nauka wydmuchiwania nosa
• zakładanie bluzy, spodni, kurtki
• zapinanie bluzy na zatrzaski
• sprzątanie po posiłku, swojego pokoju, pomoc przy nakrywniu do stołu
• próby samodzielnej kąpieli, z pomocą dorosłego
• samodzielne podcieranie pupy

Rodzicu 5-latka w kwestii samoobsługi najaważniejszym zadaniem dla Ciebie i dziecka jest:

• samodzielne nakrywanie do stołu
• zapinankie guzików
• mycię się samemu w kąpieli
• zakładanie rajstop, szalika, rękawiczek,
• samodzielne sprżatanie po sobie: po pracy plastycznej, po jedzeniu, po zabawie 

Rodzicu 6-latka w kwestii samoobsługi najważniejszym zadaniem dla Ciebie i dziecka jest:

• wiązanie sznurowadeł
• zapinanie paska
• porządkowanie, składanie ubrań
• przygotpowanie prostych posiłków np.kanapka
• zamiatanie, ścieranie kurzu,rozwieszanie prania na suszarce