Zasady wspomagania procesu rozwoju mowy

• należy mówić do dziecka w sposób prawidłowy - bez zniekształceń, nie naśladować niedojrzałej mowy dziecka, ale nie oczekiwać, że dziecko od razu będzie komunikowało się w sposób dojrzały i w pełni poprawny,
• zachęcać dziecko do mówienia, opowiadania i uważnie go słuchać,
• zwracać uwagę, by dziecko właściwie domykało usta i oddychało nosem, gdyż sprzyja to pionizacji języka i poprawnej artykulacji,
• zachęcać dziecko do gryzienia i żucia pokarmów stałych, np. skórki od chleba, owoce - ma to pozytywny wpływ na poprawę sprawności aparatu artykulacyjnego,
• odstawić jak najszybciej smoczek i butelkę.

ABC profilaktyki logopedycznej dla rodziców

Nazywaj rzeczy

Gdy pociecha chwyta cię za nos powiedz,: „to nos”. Gdy bawicie się pluszakiem opisuj:  „to jest miś, tu ma oko, tu nosek, a tu czerwoną bluzeczkę w zielone kropki....itp.”.   Kiedy siadacie do posiłku pokazuj i nazywaj przedmioty, w ten sposób uczysz dziecko kojarzyć słowo z obrazem i przedmiotem. Nowe słowa powtarzaj wielokrotnie celem utrwalenia.

Zadawaj pytania

Oglądając książeczkę lub zabawkę możesz zadawać dziecku pytania: „gdzie miś ma nosek?”, a malec będzie wskazywał odpowiedź. Badania rozwoju mowy dzieci wskazują na związek pomiędzy ilością czasu poświęcanego przez rodziców na „dialog” z dzieckiem a rozwojem umysłowym dziecka.

Mów tak, jak chciałabyś, by mówiło twoje dziecko

Bowiem to od ciebie maluch uczy się mówić, to ty jako rodzic utrwalasz wzorce komunikacji u dziecka. Mów spokojnie, powoli i wyraźnie, nie zdrabniaj przesadnie, niech marcheweczka zostanie jednak marchewką, a „cio bobaśku” niech odejdzie  w zapomnienie. Staraj się używać nie tylko najprostszych słów i zwrotów, z czasem je rozbudowuj i poszerzaj umiejętności językowe i zasób wiedzy dziecka.

Bądź komentatorem

Opowiadaj maluchowi o wszystkim, co je otacza, mów jak najwięcej i jak najczęściej, bądź komentatorem waszego życia. Badania wykazały, że jakość i ilość werbalnych interakcji             z dzieckiem korzystnie wpływa na to, jak szybko dziecko nauczy się mówić.

Baw się dźwiękami

Pokazując dziecku obrazki np. zwierząt a pod obrazek podłóż glos, używaj słów dźwiękonaśladowczych: „kwa, kwa”, „miau, miau” czy „ hau, hau”- przy okazji nauki rozbawisz też malucha.

Bądź narratorem

Kup książeczki, na początku w twardych, twałych i bezpieznych okładkach, oglądajcie je wspólnie, rodzic niech będzie narratorem i opisuje wszystko, co zauważy np. „to jest chłopiec... chłopiec bawi się piłką...piłka jest czerwona”, w ten sposób maluch szybko nauczy się wielu nowych słów.

Powtarzaj się

Dorosłym może wydawać się, że oglądanie po raz kolejny tej samej książeczki opatrzonej tym samym komentarzem może być nudne... ale nie dla malucha. Małe dzieci bardzo lubią powtarzać i utrwalać zdobytą wiedzę i umiejętności językowe Dzięki powtórzeniom i treningom szybko zapamiętują nowe słowa.

Słuchajcie muzyki, śpiewaj piosenki

Jak najczęściej słuchajcie wspólnie piosenek, próbujcie razem śpiewać, choćby pojedyńcze słowa. Pamiętaj tylko, żeby muzyka nie była zbyt głośna. Śpiewaj piosenki nawet wtedy, kiedy uważasz, że nie masz umiejętności wokalnych. Warto zaczynać od najprostszych i znanych piosenek, jak chociażby „wlazł kotek na płotek”. Powtarzając wielokrotnie stymulujesz również pamięć słuchową dziecka.

Karm piersią (jeśli możesz) i zwracaj uwagę na sposób jedzenia

Ssanie jest bardzo dobrym ćwiczeniem aparatu mowy dziecka (języka, warg i policzków). Od szóstego miesiąca życia staraj się podawać dzieckiu pokarmy stałe, odpowiednie do jego wieku. Jeśli dziecko nie opanuje ssania, żucia i gryzienia pokarmów, z trudem może przychodzić mu nabywanie umijętności językowych a rozwój mowy będzie opóźniony.

Ciesz się każdym słowem

Zachęcaj dziecko do mówienia w każdej chwili – tzn. na co dzień. Chwal je za każdą aktywność werbalną ale nie zmuszaj, nie popędzaj. Zachwyt i radość rodzica nad najmniejszym osiągnięciem dziecka to największa i najlepszqa nagroda.

Niech maluch widzi jak mówisz – uczenie przez naśladowanie

Od samego urodzenia dzieci obserwują świat, uwielbiają patrzeć na wszystko, co ich otacza. Świetną zabawą będzie zatem dla malca obserwowanie twojej twarzy wtedy, gdy coś opowiadasz, gestykulujesz, kiedy wyrażasz różne emocje (np. radość, ekscytację, zadowolenie).

Recytuj, czytaj bajki, wierszyki i wyliczanki

Czytanie (lub recytowanie) prostych, krótkich wierszyków doskonale kształtuje słuch i ćwiczy pamięć dziecka. Dzieci dobrze bawią się przy rytmicznych wierszykach np. „siała baba mak”, „sroczka kaszę warzyła”, „idzie kominiarz po drabinie“ i szybko je zapamiętują.

Zachęcaj do posługiwania się mową

Postaraj się, by maluch powoli zamieniał gesty na słowa (oczywiście w miarę swoich możliwości) i jeśli pokazuje paluszkiem dany przedmiot, nazwij go i spraw, by powtarzało to słowo za tobą.

Zapraszam do posłuchania filmu „Mity logopedyczne. Co warto wiedzieć o rozwoju mowy dziecka“:

https://www.youtube.com/watch?v=61TKGT3XY5o

Opracowanie: Bernadeta Staśko-Kuczera, logopeda